Eerste ervaringen van de straat

Lieve allemaal,

We zitten alweer op de helft van het verblijf in Ghana (over de helft al zelfs, want gister over zes weken kom ik weer naar Nederland). Ik heb vernomen dat het weer in Nederland aan het beteren is en daar ben ik blij om. Hier is het op het moment wisselvallig. De zon overheerst nog, maar het kan ook zomaar gaan regenen. Zo zat ik deze week een uur opgesloten vanwege de heftige regenval en had ik ook meerdere malen geen stroom. Het is een bewogen week geweest met de eerste echte activiteiten bij de sisters, het straatkinderenproject. Ik kan zeggen: Het is fantastisch daar te mogen helpen. Ik leer veel dingen en ervaar ook veel nieuwe dingen. Enkele bijzondere ervaringen heb ik hieronder iets uitgebreider opgeschreven.

Bedankt weer voor alle berichtjes! Helemaal leuk. Iedereen die naar school gaat, succes nog (het is bijna vakantie!) Iedereen die volgende week op kamp gaat, onwijs veel plezier! Iedereen die gewoon verder gaat met het dagelijkse leven, maak er wat van en geniet vooral van de dingen die je hebt!

Dikke knuffel

Op maandag waren de sisters nog gesloten. Dat wil zeggen, ze waren wel open, maar hadden een grote schoonmaak. Vrijwilligers hoefden zich bij deze schoonmaak niet te melden, dus maakte ik mezelf op deze dag nog nuttig door twee scholen te bezoeken rondom Kokobeng. In de ochtend (natuurlijk niet zonder problemen, want de schoolbus had een lekke band) ging in naar Apemanim waar een Primary School en een Junior High School gevestigd is. Het was een geslaagd schoolbezoek. De leerlingen waren bezig met het maken van examens, dus de docenten hadden alle tijd om mijn vragen zo nauwkeurig mogelijk te beantwoorden. In Apemanim zijn veel traditionele gezinnen te zien, waarbij kinderen opgevoegd worden door de grootouders, terwijl de ouders aan het werk zijn. Het gevolg is dat kinderen veel ruimte krijgen om naar school te gaan en ook zeer gemotiveerd naar school komen. Sinds de invoering van het voedselvoorzieningenprogramma op de school is er vrijwel niemand meer absent. De school regelt vaak uitjes, zoals een bezoekje aan de bibliotheek of sport- en spelactiviteiten. De school beschikt over een computerlokaal waar veelvuldig gebruik van wordt gemaakt. Nog een ander leuk feitje is dat docenten doordeweeks allemaal samen in een huis wonen vlak bij de school. Zo kan iedereen op tijd de school bereiken en zijn docenten altijd aanspreekbaar. Leuk om de verschillen tussen de scholen te zien! In de middag ging ik naar de Junior High School in Kokobeng. Hier is het toch iets slechter gesteld met zowel de docenten als de leerlingen. De school klaagt over niet gemotiveerde docenten en leerlingen die veelvuldig absent zijn omdat ze aan het werk zijn. Zelf doet de school er weinig aan om de lessen interessant te maken en er worden ook weinig activiteiten georganiseerd. Van samenwerkingsverbanden moest het schoolhoofd al helemaal niets hebben. De overheid moest maar meer in actie komen. Tsja, zij hebben denk ik al genoeg problemen aan hun hoofd om op te lossen.

Na het scholenbezoek op maandag ging ik dinsdag naar de sisters. De dag begint altijd met een meeting waarin iedereen vertelt wat hij of zij de dag daarvoor heeft gedaan (met betrekking tot het werk) en wat hij of zij die dag van plan is om te gaan doen. Op dinsdag ging iedereen op pad om de schoolgelden van straatkinderen te betalen. Dat wil zeggen: Schoolgelden van straatkinderen die weer zijn thuisgebracht. Ik ging met een van de medewerkers mee en we moesten een eind reizen met de trotro, voordat we de juiste school bereikten. Het eerste meisje dat we bezochten zat in klas JHS 3 en haalde goede cijfers. Het vooruitzicht was er dan ook dat het meisje zou gaan doorstuderen als dit mogelijk was. Alleen… ja daar komt het weer: financieel gezien is dit nog lastig. Het meisje werd door de medewerkster aangesproken goed haar best te blijven doen, maar dat zou wel goed komen. Op de tweede school waren er vijf leerlingen. De jongste leerling zat pas in P3 (dat is groep 6, dus ongeveer 10 jaar oud) en de oudste leerling zat in JHS 3. Van de vijf leerlingen waren er nog vier die de school daadwerkelijk bezochten. Een leerling is vijf maanden geleden weggelopen en is daarna nooit meer teruggezien (hoewel de stichting ook bij ouders zijn langs geweest).
Omdat het dinsdag de eerste dag was dat de sisters weer officieel geopend waren na een tiendaagse paasvakantie, waren er ’s middags nog weinig kinderen. De kinderen die er waren lagen te slapen. Er was dus ’s middags niet veel te doen. Ik sprak wat met de medewerkers over de situatie van de kinderen en ging rond twee uur terug naar het huis (de trotro kwam op een gegeven moment de heuvel niet op en toen moesten we allemaal uitstappen en duwen. Helemaal bovenaan konden we weer instappen. Dus ook vandaag weer gekkigheidjes met het reizen).

Op woensdag ging ik met Benedicta de straat op om de straatkinderen te onderwijzen. De kinderen krijgen onderwijs in het onderwerp van de week. Deze week was dat de rechten van een kind. Benedicta sprak met de kinderen in twi en vertaalde het voor mij. Ik was vrij om vragen te stellen. Tijdens het onderwijs worden straatkinderen ook bekend gemaakt met het project van de sisters. Ze worden uitgenodigd eens langs te komen en soms geven kinderen hier gehoor aan. Om je een beetje een beeld te geven van de straatkinderen, je herkent ze meteen. Niet door kapotte kleding, een onverzorgd uiterlijk of vermoeidheid, maar juist door felgekleurde kleding! De kinderen zien er niet slecht uit. De meisjes wonen in groepen bij elkaar en zijn heel makkelijk te herkennen. Niet alleen aan de kleding, maar ook aan de zinken teil waar ze op zitten of die ze op hun hoofd dragen. De meeste kinderen zijn kayayee. Dat wil zeggen dat ze goederen op hun hoofd transporteren van de ene plaats naar de andere plaats. Hier krijgen zij dan geld voor. De meeste kinderen zijn afkomstig uit het noorden en zijn hier (gedwongen) weggegaan om de armoede te overwinnen. In de stad verdienen de kinderen geld. Veelal slapen zij met ongeveer 50 kinderen in een appartement dat beschikbaar wordt gesteld door iemand in de stad of zij slapen in een eigen hutje. Hier betalen zij 1 cedi per week voor. Het is een veilige slaapplaats. Een enkeling slaapt op straat, wat toch een stuk onveiliger is. Hier is de kans op verkrachting en beroving zeer groot. De meeste kinderen sparen geld bij een susu-banksysteem. Dit is een bank die bij jou langs komt, een keer per week, om het geld op te halen dat je wilt storten. Kinderen nemen het geld uiteindelijk mee naar huis of sturen het op. De gemiddelde leeftijd van de meisjes op straat ligt tussen de 12 en 14 jaar, maar ik heb ook meisjes gezien die nog geen 10 jaar zijn. Dinsdagmiddag was het lekker druk bij de sisters. Er waren twintig nieuwe straatkinderen gekomen voor de voorlichtingsles (uitleg over het project). Na de voorlichting heb ik interviews gehouden met straatkinderen, waarbij een van de medewerkers alles heeft vertaald. Het zijn stuk voor stuk indrukwekkende verhalen. Na de interviews was er tijd voor het spelen van een spelletje. Ik speelde owuri en mens-erger-je-niet (verschrikkelijk, maar je doet er echt alles voor om met de kinderen in contact te komen). ’s Middags had ik contact met Azuu en haar zusje. Ze waren afkomstig uit Tamale en nu een week in Kumasi. Ze woonden, werkten en sliepen op de markt. De meisjes wilden heel graag terug naar huis, maar hadden het geld nodig. Met Azuu kon ik de gesprekken voeren, omdat zij zowel Primary School als Junior High School had afgerond (met succes). Haar zusje had echter nooit onderwijs genoten en was voornamelijk druk in de weer met lachen (ook positief om te zien). Met Azuu sprak ik over van alles en nog wat. Op enkele vragen gaf ze heel ontwijkend antwoord. Zo weet ik bijvoorbeeld niet waar ze het geld voor nodig heeft. Ook weet ik niet of haar ouders weten waar ze is. Tijdens de gesprekken heb ik benadrukt dat er mensen zijn die om haar geven en dat ze zeker terug moet komen bij de sisters. Zij kunnen een weg naar huis en mogelijk een weg naar een vervolgopleiding mogelijk maken. Azuu wil namelijk heel graag docent worden. De ervaring over het docentschap heb ik met haar gedeeld en ik hoop dat ze haar droom achterna kan gaan. Heel positief was dat ze gedag kwamen zeggen toen ze weg gingen en ze beloofden om morgen terug te komen (helaas heb ik hen donderdag niet gezien).

Op donderdag ging ik met een andere medewerker de straat op, maar dit was niet zo’n succes. Ik voelde me al snel niet goed worden door de warmte, het staan en de geur van de markt. Het bezoek aan de straat heb ik afgebroken, maar ik heb bij de sisters veel waardevolle gesprekken gevoerd met enkele straatkinderen. Straatkinderen die wonen bij een meneer, waarvan de een vindt dat ze bij de meneer is om te werken en de ander vindt dat de meneer er is om hen te helpen. Tsja, in hoeverre er sprake is van seksuele contacten dat vraag je, je dan toch direct af. De medewerkster besloot om een keertje bij de man langs te gaan om dit te onderzoeken.
Ook deze middag speelde ik weer wat spelletjes. Helaas waren de meisjes van gister niet terug gekomen, maar er is nog hoop voor een andere dag in een van de volgende weken. Toen ik naar huis wilde gaan begon het toch te regenen, echt ongelooflijk. Het gevolg was dat ik ruim drie kwartier opgesloten zat met een aantal straatkinderen in het gebouw van de sisters. Nog maar een spelletje dan!

Op vrijdag was ik vrij bij de sisters. Ik had de vrijdag ingepland om aan school te werken, maar helaas hadden we de hele dag geen stroom (evenals de zaterdagochtend en de donderdagavond). Ik ging daarom een school bezoeken, een seven day adventist school. Ik had met Adwoa gesproken en zei had het erover dat bij de school op het kruispunt Ruth werkte (zij woont ook hier op de compound). Ik vroeg bij de school naar Ruth, maar die was niet aanwezig. Vreemd, maar goed. De mensen van de school wilden me wel graag helpen met het onderzoek, dus dat was heel fijn. Het was een grote school en je zag direct verschillen met de scholen op het platteland. Deze school in de stad had nauwelijks te maken met kinderen die absent waren. Vrijwel iedereen rondde de school met succes af en ook ouders hoefden nauwelijks overtuigd te worden van het belang van onderwijs. Het schoolgebouw in de stad is er wel net zo slecht aan toe als in het dorp. Niet genoeg banken, 60 kinderen per klaslokalen en onvoldoende toiletten. Eenmaal terug op de compound bleek dat ik niet naar de juiste school was gegaan waar Ruth werkte. Ik had een school gevonden waar toevallig een andere Ruth werkte! Nou ja, toen ging ik dus op weg naar de echte school waar Ruth werkte. Dit was een geprivatiseerde school en de informatie van de school kon ik dus helaas niet gebruiken voor mijn onderzoek. Wel was het leuk om de school te zien. Engels is verplicht en kinderen spraken dit vloeiend. De rondleiding was erg leuk en ik mocht veel foto’s maken. Wat wel jammer was, was dat het schoolhoofd er echt op uit was om dingen van mij af te troggelen, zoals spelletjes, boeken, geld, enzovoorts. Hij verdraaide steeds mijn woorden. Zo werd: Ik doe vrijwilligerswerk – Ze gaat een NGO opstarten. Ik ben een docent in Nederland – Ze gaat onze school verbeteren. Doe allemaal goed je best, vooral met wiskunde en Engels – Ze komt nieuwe wiskundeboeken en Engelse boeken brengen. Ik voelde me een beetje in het nauw gezet en was uiteindelijk blij dat ik de school kon verlaten.

Nu op dit moment heb ik weer stroom, eindelijk, en wordt het tijd dat ik aan mijn school ga werken. Vanochtend ben ik nog even naar de stad geweest en morgen ga ik denk nog even naar het zwembad. Verder moet ik hard aan de slag. Het was een leuke eerste week bij de sisters. Volgende week ga ik daar weer vier of vijf dagen naartoe! Jullie horen van mij!